Narito ang ilan sa mga ito:

  1. Mag-ipon ng pera. Isa sa mga pinakamahalagang bagay na dapat mong gawin bago ka mag-30 ay ang mag-ipon ng pera para sa iyong emergency fund, retirement fund, at iba pang mga pangangailangan. Ang pagkakaroon ng sapat na ipon ay makakatulong sa iyo na maging handa sa anumang mga krisis, oportunidad, o pangarap na darating sa iyong buhay. Magsimula ka ng maaga at magtakda ng isang realistic na goal para sa iyong pag-iipon.
  1. Maglakbay sa ibang bansa. Ang paglalakbay ay isang paraan upang mas makilala ang sarili, mas maunawaan ang iba't ibang kultura, at mas ma-appreciate ang biyaya ng buhay. Hindi mo kailangan na gumastos ng malaki para makapunta sa mga sikat na destinasyon; maaari ka ring maghanap ng mga murang pamasahe, mag-stay sa mga hostel o Airbnb, o mag-join sa mga volunteer program. Ang mahalaga ay makaranas ka ng iba't ibang lugar, tao, at pagkain na magpapalawak ng iyong kaalaman at panlasa.

  2. Mag-aral ng isang bagong skill o hobby. Ang pag-aaral ng isang bagong skill o hobby ay hindi lamang nakakapagpapasaya, kundi pati na rin nakakapagpataas ng iyong confidence at creativity. Maaari kang mag-aral ng isang bagong wika, instrumento, sport, o anumang bagay na interesado ka. Ang pag-aaral ng isang bagong skill o hobby ay makakatulong din sa iyo na maging mas produktibo, mas adaptable, at mas competitive sa iyong trabaho o negosyo. Ang pag-aaral ay hindi natatapos sa paaralan; dapat mong patuloy na linangin ang iyong utak at katawan sa pamamagitan ng pag-aaral ng mga bagong skill o hobby. Maaari itong maging isang wika, isang instrumento, isang sport, isang sining, o anumang bagay na interesado ka o passionate ka. Ang pagkakaroon ng isang bagong skill o hobby ay magbibigay sa iyo ng satisfaction, confidence, at happiness. Bukod dito, maaari mo ring gamitin ito bilang isang source of income o isang paraan upang makipag-ugnayan sa ibang tao.
  1. Magkaroon ng isang mentor o role model. Ang pagkakaroon ng isang mentor o role model ay makakatulong sa iyo na magkaroon ng isang gabay at inspirasyon sa iyong buhay. Maaari mong hanapin ang isang mentor o role model sa iyong pamilya, kaibigan, trabaho, simbahan, o komunidad. Maaari mong sundan ang kanilang mga payo, halimbawa, at aral na ibinabahagi nila sa iyo. Maaari mo ring hingin ang kanilang tulong o suporta kung mayroon kang mga problema o hamon.




  2. Magkaroon ng isang healthy lifestyle. Ang iyong kalusugan ay iyong kayamanan; kaya naman dapat mong alagaan ito bago pa man dumating ang mga sakit o komplikasyon. Magkaroon ka ng isang balanced diet, regular exercise, at adequate sleep. Iwasan ang mga bisyo tulad ng paninigarilyo, pag-inom ng alak, o paggamit ng droga. Magpatingin ka rin sa doktor kung may nararamdaman kang hindi normal o kung mayroon kang family history ng mga chronic disease. Ang pagkakaroon ng isang healthy lifestyle ay magpapabuti hindi lamang sa iyong pisikal na kalagayan, kundi pati na rin sa iyong mental at emotional na kalusugan.

  3. Matuto ng isang bagong wika o kasanayan. Ang pag-aaral ng isang bagong wika o kasanayan ay isang paraan upang mapalawak ang iyong kaalaman, mapahusay ang iyong komunikasyon, at mapataas ang iyong kakayahang makipagkumpetensya sa trabaho o negosyo. Ang pag-aaral ng isang bagong wika o kasanayan ay nagbibigay din ng pagkakataon upang makilala ang iba't ibang tao at makabuo ng network o koneksyon.

  4. Mag-volunteer o mag-donate sa isang adbokasiya o organisasyon. Ang pagbibigay ng iyong oras, talento, o pera sa isang adbokasiya o organisasyon na malapit sa iyong puso ay isang paraan upang makatulong sa iba at makagawa ng positibong pagbabago sa lipunan. Ang pagbibigay ay nagbibigay din ng kasiyahan, kahulugan, at layunin sa iyong buhay at nagpapakita ng iyong pakikipagkapwa-tao at pagmamalasakit.

  5. Magtakda ng mga malinaw at makatotohanang layunin sa buhay. Alam mo ba kung ano ang gusto mong marating sa buhay? Ano ang iyong mga pangarap, ambisyon, at misyon? Ano ang iyong mga hilig, talento, at kakayahan? Ano ang iyong mga halaga, prinsipyo, at paniniwala? Ang pagkakaroon ng isang malinaw na layunin sa buhay ay makakatulong sa iyo na magkaroon ng direksyon, motibasyon, at inspirasyon sa lahat ng iyong ginagawa. Ito ay magbibigay din sa iyo ng isang pamantayan upang masukat ang iyong mga tagumpay at pag-unlad.
  1. Magkaroon ng sariling bahay o kotse. Bago ka mag-30, dapat mayroon ka nang sariling bahay o kotse na iyong pinaghirapan at pinag-ipunan. Ang pagkakaroon ng sariling bahay o kotse ay isang simbolo ng iyong independensiya, responsibilidad, at tagumpay. Ito ay makakapagbigay din sa iyo ng komportableng tirahan o transportasyon na magagamit mo sa iyong pang-araw-araw na gawain.

  2. Magbigay ng kontribusyon sa lipunan. Ang pagbibigay ng kontribusyon sa lipunan ay isang paraan upang makatulong sa iba, makabahagi sa common good, at makagawa ng positibong pagbabago. Maaari kang magbigay ng kontribusyon sa lipunan sa pamamagitan ng pagbabahagi ng iyong oras, talento, o resources sa mga nangangailangan, paglahok sa mga advocacy o cause na malapit sa iyong puso, o pagpapakita ng kindness at gratitude sa iyong kapwa.

  3. Mag-forgive at mag-move on. Bago ka mag-30, dapat mong matutunan ang pagpapatawad - hindi lamang sa iba kundi pati na rin sa iyong sarili. Huwag mong hayaan na ang mga nakaraan mong sakit o pagkakamali ay hadlangan ka sa iyong kasalukuyan o kinabukasan. Tanggapin mo ang mga nangyari bilang bahagi ng iyong journey at aralin mo ang mga leksyon mula dito. Mag-forgive ka at mag-move on para makapagsimula ka ulit nang may peace of mind at heart.

  4.  Mag-celebrate at magpasalamat. Bago ka mag-30, dapat mong ma-appreciate ang lahat ng iyong narating at natamo sa buhay - malaki man o maliit - dahil ito ay bunga ng iyong pagsisikap at pagpupunyagi. Huwag mong ikumpara ang iyong sarili sa iba dahil ikaw ay may sariling path at pace. Mag-celebrate ka at magpasalamat sa bawat tagumpay o milestone na iyong nakamit - kasama ang iyong sarili at ang mga taong tumulong sa iyo.

    pray and thank god

  5. Mag-take ng risks at challenges. Huwag kang matakot na lumabas sa iyong comfort zone at subukan ang mga bagay na hindi mo pa nagagawa o nararanasan. Baka doon mo matuklasan ang iyong tunay na potensyal o passion. Mag-take ka ng risks at challenges na makakapagbigay sa iyo ng growth opportunities, learning experiences, o personal satisfaction.

Ang mga bagay na ito ay hindi lamang para gawin bago ka mag-30, kundi patuloy mong gawin habang tumatanda ka. Ang mahalaga ay huwag kang matakot na subukan ang mga bagong bagay, matuto mula sa iyong mga karanasan, at maging masaya at kuntento sa iyong buhay. Pero siyempre, hindi mo kailangan sundin ang lahat ng mga ito, dahil ang bawat isa sa atin ay may kanya-kanyang landas at pangarap sa buhay. Ang mahalaga ay gawin mo ang mga bagay na makakapagpasaya sayo.