Ang kodigo ay isang uri ng pandaraya na ginagawa ng ilang estudyante para makapasa sa exam. Ang proseso nito ay simple lang: pipili ka ng mga mahahalagang impormasyon na kailangan mong tandaan, tapos isusulat mo ito sa isang maliit na papel o iba pang bagay na madaling itago. Pwede mong ilagay ang kodigo sa bulsa mo, sa loob ng ballpen mo, sa ilalim ng relo mo, o kahit saan na hindi mahahalata ng teacher mo. Kapag nasa exam room ka na, kunwari ay mag-iisip ka ng sagot, pero sa totoo lang ay titignan mo ang kodigo mo at kokopyahin mo ang mga nakasulat doon. 

Pero hindi ganun kadali gumawa ng pala kodigo. Kailangan mong maging maingat at matalino sa pagpili ng mga impormasyon na isusulat mo. Hindi pwedeng lahat ng nasa libro o notes mo ay isama mo sa kodigo mo. Kailangan mong alamin kung ano ang mga importanteng konsepto, termino, formula, petsa, o pangalan na posibleng lumabas sa exam. Kailangan mong i-summarize ang mga ito sa pinakamaikling paraan na posible. Kailangan mong gumamit ng mga abbreviation, acronym, symbol, o code na madaling maintindihan mo. Kailangan mong maging creative at resourceful sa paggawa ng kodigo. 

Pero hindi lang yun ang challenge sa paggawa ng pala kodigo. Kailangan mo ring maging maingat at matalino sa paggamit nito. Hindi pwedeng basta-basta mo lang ilabas ang kodigo mo at basahin ito habang nag-eexam ka. Kailangan mong maghanap ng tamang timing at lugar na hindi ka mahuhuli ng teacher mo o ng ibang estudyante. Kailangan mong magpanggap na nag-iisip ka o nagbabasa ka ng tanong habang tinatago mo ang pala kodigo mo sa palad mo o sa iba pang parte ng katawan mo. Kailangan mong maging discreet at subtle sa pagtingin at pagkopya sa pala kodigo. 

Pero hindi pa rin yun ang pinakamahirap na parte sa paggawa at paggamit ng kodigo. Ang pinakamahirap ay ang pagharap sa sarili mong konsensya. Alam mo ba yung feeling na alam mong mali ang ginagawa mo, pero ginagawa mo pa rin? Yung tipong alam mong hindi ka natututo ng totoong aral, pero pinipilit mong ipasa ang exam? Yung tipong alam mong niloloko mo lang ang sarili mo, pero tinatanggap mo pa rin ang mataas na grado? Ako, oo. nakaramdam ng guilt at shame nong gumamit ako ng kodigo. 

Pero bakit may mga taong patuloy pa rin itong ginagawa? Siguro dahil sa pressure. Pressure na makapasa sa exam. Pressure na makakuha ng mataas na grado. Pressure na makasunod sa expectations ng parents, teachers, friends, at society. Pressure na hindi mapahiya o mapag-iwanan. Pressure na maging successful at happy. 

Pero alam naman natin na hindi ito ang tamang paraan para maabot ang mga goals. Hindi ito ang tamang paraan para matuto at magkaroon ng tunay na experience sa pag-aaral. Hindi ito ang tamang paraan para magpakita ng respeto sa sarili at sa kapwa. Kailangan natin matutunan na harapin ang mga kongkretong hamon ng buhay, tulad ng mga exams, nang buong tapang at integridad. Kailangan natin ding matuto ng tamang pagpaplano, pag-organize, pagtatala, pag-aaral, at pagkopya ng mga impormasyon. Kailangan rin maging totoo sa ating sarili at tanggapin na hindi tayo perpekto at hindi lahat ng exam ay kaya nating ipasa.

Kaya sa susunod na may exam tayo, huwag na tayo gagawa ng kodigo. Gumawa na lang tayo ng maayos at masusing pag-rereview. Magtatanong sa teacher kung may hindi ka maintindihan. Tumulong tayo sa mga kaklase natin at tutulungan rin nila tayo. Pakikinggan natin ang mga tips at advice nila. At magiging positibo tayo kahit ano mang maging resulta ng exam, alam natin na hindi tama na gamitin ang ganitong paraan ng pandaraya para lamang makakuha ng mataas na grado.