Ako, ganyan ang nararamdaman ko dati. Oo, dati. Kasi ngayon, nadiscover ko na pwede pala na magkusa sa pagbabayad ng utang kahit hindi nagmamakaawa yung naniningil. Hindi lang pwede, dapat pala. Bakit? Dahil sa tatlong bagay: respeto, responsibilidad at relasyon.
Una, respeto. Kung nagpapautang ka sa isang tao, ibig sabihin nun ay may tiwala ka sa kanya. Pinagkakatiwalaan mo siyang babalik niya ang pera mo sa tamang oras at paraan. Pinagkakatiwalaan mo siyang hindi ka niya lolokohin o iiwanan sa ere. Pinagkakatiwalaan mo siyang hindi ka niya sasaktan o sisirain ang pangalan mo. Kaya naman, kung may utang ka sa isang tao, dapat ay igalang mo ang tiwala niya sa iyo. Igalang mo ang pera niya na pinahiram niya sa iyo. Igalang mo ang oras niya na hinintay ka niyang magbayad. Igalang mo ang sarili mo na hindi ka magiging isang taong walang palabra de honor.
Pangalawa, responsibilidad. Kung may utang ka sa isang tao, ibig sabihin nun ay may obligasyon ka sa kanya. Obligasyon na tuparin ang iyong pangako na ibabalik mo ang pera niya. Obligasyon na ipaliwanag kung bakit ka nahihirapan o nagkakaproblema sa pagbabayad. Obligasyon na humingi ng paumanhin kung may pagkukulang ka o nagkaroon ng aberya. Obligasyon na maging tapat at matapat sa iyong sitwasyon at intensyon. Kaya naman, kung may utang ka sa isang tao, dapat ay gampanan mo ang iyong obligasyon sa kanya. Gampanan mo ang iyong pangako na ibabalik mo ang pera niya. Gampanan mo ang iyong paliwanag kung bakit ka nahihirapan o nagkakaproblema sa pagbabayad. Gampanan mo ang iyong paumanhin kung may pagkukulang ka o nagkaroon ng aberya. Gampanan mo ang iyong katapatan at katatagan sa iyong sitwasyon at intensyon.
Pangatlo, relasyon. Kung may utang ka sa isang tao, ibig sabihin nun ay may koneksyon ka sa kanya. Koneksyon na maaaring batay sa pagkakaibigan, kamag-anakan, kapitbahayan o trabaho. Koneksyon na maaaring magdulot ng saya, lungkot, galit o pasasalamat. Koneksyon na maaaring maging daan para mas makilala at mapalapit kayo sa isa't isa o maging dahilan para magkalayo at magkaaway kayo. Kaya naman, kung may utang ka sa isang tao, dapat ay alagaan mo ang iyong koneksyon sa kanya. Alagaan mo ang iyong pagkakaibigan, kamag-anakan, kapitbahayan o trabaho. Alagaan mo ang iyong emosyon at pakiramdam tungkol sa inyong ugnayan. Alagaan mo ang iyong komunikasyon at pakikipag-usap sa kanya.
Sa madaling salita, nadiscover ko na pwede pala na magkusa sa pagbabayad ng utang kahit hindi nagmamakaawa yung naniningil dahil gusto ko ring igalang ang tiwala niya sa akin, gampanan ang obligasyon ko sa kanya at alagaan ang koneksyon ko sa kanya. Hindi lang dahil gusto ko nang makawala sa utang ko, kundi dahil gusto ko ring makabawi sa taong tumulong sa akin.
